هاست و سرور کلماتی هستند که هنگام راه اندازی یا کار روی یک وبسایت، خیلی به چشم می‌خورند اما برای افراد تازه کار و بعضا افراد با تجربه که دانش کافی ندارند، ممکن است جای سوال باشد که هاست چیست؟ سرور چیست؟ تفاوت هاست و سرور چیست؟؛ در این مقاله از مدیر سایت قصد داریم ضمن پاسخ به سوالات فوق، انواع هاست و سرور را بررسی کنیم. در نهایت شما یاد می‌گیرید که چگونه برای سایتتان هاست یا سرور انتخاب کنید؛ پس با ما همراه باشید.
سرور یا سرور اینترنتی چیست؟
در پاسخ این سوال که سرور چیست باید بگوییم تعریف ساده و همه‌گیری که برای سرور وجود دارد این است: سرور اینترنتی یک کامپیوتر قدرتمند دائما روشن است که به کاربران در سطح شبکه اینترنت سرویس ارائه می‌کند؛ سرورها نیز مانند کامپیوترهای خانگی دارای سخت افزارهایی مثل حافظه جانبی یا ذخیره سازی (HDD,SSD و …)، حافظه اصلی (RAM)، پردازنده (CPU) و همچنین سیستم عامل (لینوکس، ویندوز سرور و ..) و نرم افزارهای دیگر هستند.
امروزه اکثر وبسایت‌هایی که ما به صورت روزانه مرور می‌کنیم در حقیقت یک نرم افزار تحت وب هستند که برای اجرا بر روی یک سرور اینترنتی میزبانی می‌شوند؛ زمانی که یک کاربر درخواست مشاهده محتوای یک وبسایت را ارسال می‌کند این درخواست در قالب یک درخواست HTTP (Hypertext Transfer Protocol) به سرور میزبان ارسال شده و سرور میزبان پس از اجرای نرم افزار وبسایت مورد نظر، محتوای تولید شده را برای کاربر ارسال می‌کند. محتوای ارسال شده به صورت یک سند HTML (Hypertext Markup Language) خواهد بود.
اما یک وبسایت می‌تواند بر روی انواع مختلفی از فضای میزبانی نگهداری شود که عبارتند از:
- سرور اختصاصی
- سرور مجازی
- هاست اشتراکی
در ادامه به تعریف هر یک از موارد فوق خواهیم پرداخت.
سرور اختصاصی چیست؟
برخی از وبسایتها که میزان بازدید کننده زیادی دارند یا مالکان سایت نیاز به سخت افزارها و نرم افزارهای خاص و یا پیکربندی خاصی روی سرور هستند، لازم است که به صورت اختصاصی از یک سرور برای سایت خود بهره مند باشند تا هر زمان که نیاز باشد بتوانند پیکربندی سرور خود را تغییر دهند؛ در چنین شرایطی لازم است تا یک سرور به صورت یکجا در اختیار چنین سایت‌هایی باشد، به این سرور یکپارچه سرور اختصاصی می‌گویند.
سرور اختصاصی معمولا از نظر سرعت و کیفیت بسیار قدرتمند بوده و توان پردازش بالایی دارد و جوابگوی تعداد بازدید بالای سایت خواهد بود.
سرور مجازی چیست؟
سرور اختصاصی هزینه بالایی برای صاحبان سایت‌ها به همراه دارد و همچنین قدرت بالای آن نیز شاید مورد نیاز خیلی از سایت‌ها نباشد و بازدید کم سایت باعث شود بیشتر توان سرور اختصاصی بیکار مانده و هزینه پرداختی بیهوده هدر برود؛ به همین منظور پلن دیگری از سرور اینترنتی تحت عنوان سرور مجازی ارائه شده که به وسیله مجازی سازی نرم افزاری، منابع یک سرور اختصاصی تقسیم شده و در اختیار سایت‌ها قرار می‌گیرد.
در این شیوه هر وبسایت به اندازه منابع سرور مجازی خریداری شده، حق استفاده از منابع سرور اختصاصی را خواهد داشت و مبلغ پرداختی نیز به اندازه سهمی که از سرور دارد خواهد بود. به عنوان مثال ممکن است سرور اختصاصی دارای حافظه اصلی ۶۴ گیگابایت باشد اما هر سرور مجازی دارای ۲ گیگابایت حافظه اصلی باشد؛ در چنین شرایطی هر سایتی که بر روی سرور مجازی میزبانی می‌شود ۲ گیگابایت حافظه اصلی در اختیار دارد.
مزیت سرور مجازی نسبت به سرور اختصاصی در این است که مبلغ پرداختی بابت هزینه میزبانی روی سرور تقریبا به اندازه مصرف سایت از منابع سرور خواهد بود.
هاست اشتراکی چیست؟
در پاسخ به سوال هاست اشتراکی چیست باید گفت با وجود پلن‌های سرور اختصاصی و سرور مجازی، برای خیلی از وبسایتها که تازه راه اندازی شده‌اند یا بازدید کننده زیادی ندارند، خرید سرور راهکاری بهینه نبوده و ممکن است باعث هدر رفتن منابع سرور و پرداخت هزینه اضافی شود؛ راهکار دیگری که شرکت‌های هاستینگ ارائه می‌کنند، هاست اشتراکی است که در این حالت منابع یک سرور به صورت اشتراکی و تقریبا بدون تقسیم بندی از پیش تعیین شده در اختیار چندین وبسایت قرار می‌گیرد و وبسایت‌های مورد نظر از منابع سرور به صورت اشتراکی و بدون محدودیت مشخص استفاده می‌کنند.
البته محدودیت‌هایی تحت عنوان مصرف منصفانه از منابع سرور برای هاست‌های اشتراکی وجود دارد که بر اساس هر شرکت هاستینگ متفاوت است.
تفاوت سرور اختصاصی، سرور مجازی و هاست اشتراکی چیست؟
تصویر زیر بهترین توضیح برای تفاوت بین سرور اختصاصی، سرور مجازی و هاست اشتراکی است.
در تصویر فوق قسمت آبی رنگ سرور اختصاصی و قسمت سبز رنگ منابع سرور اختصاصی هستند.
در اولین نمودار (سمت راست) یک سرور اختصاصی تماما در اختیار یک سایت قرار دارد؛ در نمودار دوم (وسط) منابع سرور اختصاصی تقسیم بندی شده و سرورهای مجازی یا VPS به وجود آمده اند و هر سرور مجازی در اختیار یک وبسایت قرار گرفته است. در نمودار سوم نیز (سمت چپ) منابع سرور بدون تقسیم بندی معین، به صورت اشتراکی در اختیار چندین سایت قرار گرفته‌اند.
اما سوالی که پیش می‌آید این است که چطور بفهمیم برای یک سایت کدام یک از موارد هاست اشتراکی، سرور مجازی یا اختصاصی مناسب است؟ در ادامه به توضیحاتی در مورد نحوه انتخاب هاست یا سرور مناسب برای سایت می‌پردازیم.
نحوه انتخاب هاست یا سرور برای سایت
انتخاب هاست اشتراکی، سرور مجازی یا اختصاصی در ابتدا بستگی به تعداد بازدید کننده ای که یک سایت دریافت می‌کند داشته و پس از آن به خدمات اختصاصی که از یک سرور انتظار دارید وابسته است.
همچنین تکنولوژی به کار رفته در پیاده سازی یک سایت نیز تاثیر زیادی در انتخاب میزبان سایت خواهد داشت؛ اگر طراحی و پیاده سازی یک سایت مینیمال و خیلی سبک باشد، تعداد بازدید کننده زیادی را می‌توان حتی با هاست اشتراکی مدیریت کرد اما اگر تکنولوژی سیستم مدیریت محتوای سایت سنگین باشد، ممکن است هنگامی که تعداد بازدید کننده سایت زیاد باشد عملکرد سایت با کندی و اختلال مواجه شود.
پیشنهاد مطالعه
در صورتی که سایت شما با سیستم مدیریت محتوای وردپرس میزبانی می‌شود لازم است بدانید که وردپرس یک CMS نسبتا سنگین است و اجرای آن منابع زیادی را از سرور استفاده می‌کند پس اگر تعداد بازدید کننده بالایی دارید بهتر است به پلنهایی غیر از هاست اشتراکی معمولی فکر کنید.در نهایت توصیه می‌کنیم در خصوص انتخاب میزبان سایت، عجله نکنید، از پلن‌های آغازین مثل هاست اشتراکی شروع کنید و مدتی را به عنوان تست برای سایت استفاده کنید؛ در صورتی که پلن میزبانی مورد نظر جوابگوی بازدید و مصرف منابع سایتتان نبود، نسبت به ارتقای آن اقدام کنید. با این شیوه هم هزینه های نگهداری سایت را مدیریت می‌کنید و هم بهینه ترین پلن میزبانی را برای سایتتان انتخاب می‌کنید.
تفاوت هاست یا سرور ایران و خارج ایران چیست؟
یکی دیگر از تفکیک‌هایی که در شرکت‌های هاستینگ مشاهده می‌کنید، بحث هاست یا سرور ایران یا خارج ایران است؛ در این بخش به بررسی تفاوت این دو مورد پرداخته و شیوه انتخاب آن را توضیح می‌دهیم.
تا اینجا یاد گرفتیم که تفاوت هاست و سرور چیست و فهمیدیم سرور یک کامپیوتر قدرتمند دائما روشن است؛ این کامپیوتر دائما روشن به لحاظ فیزیکی می‌تواند در داخل ایران باشد یا خراج از ایران و منظور از هاست یا سرور ایران، هاست یا سروری است که داخل ایران قرار دارد و منظور از هاست یا سرور خارج (آلمان، آمریکا و …) نیز این است که هاست یا سرور مورد نظر در خارج از ایران قرار دارد.
هاست یا سرور داخل ایران بخریم یا خارج ایران؟
انتخاب موقعیت مکانی هاست یا سرور بستگی به بازدید کنندگان سایت شما دارد؛ اگر اکثریت بازدید کنندگان سایت شما در داخل ایران هستند، توصیه می‌شود از هاست داخلی استفاده کنید تا به سرعت بارگذاری سایت کمک کند چرا که از نظر بهینه سازی یا سئوی سایت، سرعت خیلی مهم بوده و یکی از اصلی ترین معیارهای موتورهای جستجو علی الخصوص گوگل برای رتبه بندی سایت‌ها نیز سرعت است.
پیشنهاد مطالعه
اما اگر موقعیت مکانی بازدیدکنندگان سایتتان پراکنده بوده و متمرکز در ایران نیستند، می‌توانید از هاست خارج از ایران بهره مند گردید.
در نهایت نیز می‌توانید از ابزارهای شبکه تحویل محتوا یا CDN (Content Delivery Network) برای سایتتان استفاده کنید؛ این ابزارها شبکه ای از سرورها در سطح دنیا دارند و بر روی هر سرور یک کپی از سایت شما نگهداری می‌کنند و زمانی که یک کاربر درخاست مشاهده سایت شما را می‌دهد، از نزدیک ترین سرور به موقعیت مکانی بازدید کنندهریال محتوای سایت را ارسال می‌کنند تا سرعت نمایش سایت افزایش یابد.
جمع بندی
برای نمایش محتوای یک وبسایت به کاربران، نیاز به یک فضای میزبانی می‌باشد که این فضای میزبانی دارای پلن‌های متفاوتی است. ما در این مقاله با انواع پلن‌های میزبانی سایت آشنا شده و تفاوت هاست و سرور مجازی و اختصاصی را یاد گرفتیم؛ همچنین با نحوه انتخاب هاست و سرور نیز آشنا شدیم.
