امروزه وردپرس به یکی از محبوب‌ترین سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) در جهان تبدیل شده است و میلیون‌ها سایت به کمک این پلتفرم راه‌اندازی و مدیریت می‌شوند. با این وجود، به دلیل محبوبیت بالای وردپرس، سایت‌های مبتنی بر آن هدف خوبی برای هکرها و حملات سایبری هستند. از این رو، امنیت وردپرس باید یکی از اولویت‌های اصلی هر صاحب سایتی باشد. در این مقاله از مدیر سایت، به بررسی روش‌ها و تکنیک‌های مختلف برای افزایش امنیت وردپرس خواهیم پرداخت تا بتوانید سایت خود را در برابر تهدیدات مختلف محافظت کنید. با رعایت این اصول، نه تنها امنیت سایت خود را تقویت خواهید کرد، بلکه تجربه کاربری بهتری را برای بازدیدکنندگان فراهم خواهید ساخت.

اهمیت امنیت سایت‌های وردپرسی و تأثیر آن بر سئو و تجربه کاربری

امنیت سایت وردپرسی چیزی فراتر از حفاظت در برابر هکرها است. این موضوع یک عامل کلیدی برای حفظ اعتماد کاربران و موتورهای جستجو است. تصور کنید کاربری به سایت شما مراجعه می‌کند و با یک هشدار امنیتی مواجه می‌شود یا اطلاعات او در خطر است؛ نتیجه‌ای جز از دست دادن بازدیدکننده و کاهش نرخ تبدیل نخواهد داشت. علاوه بر این، امنیت سایت یکی از عوامل مهم در بهبود سئو به شمار می‌رود.

موتورهای جستجویی مانند گوگل، سایت‌های ناامن را شناسایی کرده و رتبه آن‌ها را کاهش می‌دهند. به همین دلیل استفاده از گواهی SSL و جلوگیری از بروز خطاهای امنیتی، نه‌تنها تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث افزایش رتبه سایت در نتایج جستجو می‌شود. پس اگر می‌خواهید سایت وردپرسی شما هم از نظر کاربران و هم موتورهای جستجو مطمئن باشد، امنیت را جدی بگیرید و با استفاده از تکنیک‌های بهینه‌سازی، از کاهش بازدید و افت رتبه جلوگیری کنید.

چرا باید از نسخه‌های به‌روز وردپرس و افزونه‌ها استفاده کنیم؟

یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌ها برای افزایش امنیت وردپرس، به‌روزرسانی منظم هسته وردپرس، قالب‌ها و افزونه‌ها است. بسیاری از حملات سایبری به دلیل وجود باگ‌ها و آسیب‌پذیری‌هایی است که در نسخه‌های قدیمی شناسایی و رفع نشده‌اند. تیم توسعه‌دهندگان وردپرس و افزونه‌های محبوب، به‌صورت مداوم این آسیب‌پذیری‌ها را بررسی کرده و در آپدیت‌های جدید آن‌ها را اصلاح می‌کنند. اگر از نسخه قدیمی استفاده کنید، نه‌تنها این مشکلات برطرف نشده، بلکه سایت شما هدف آسانی برای مهاجمان خواهد بود.

به‌روزرسانی‌ها معمولاً شامل قابلیت‌های جدید نیز هستند که می‌توانند کارایی و تجربه کاربری سایت شما را بهبود دهند. علاوه بر این، افزونه‌های امنیتی به شما کمک می‌کنند تا به‌روزرسانی‌های خودکار را فعال کرده و مطمئن شوید هیچ بخشی از سایت شما در معرض خطر نیست. استفاده از نسخه‌های قدیمی افزونه‌ها و قالب‌ها می‌تواند باعث ناسازگاری و حتی از کار افتادن بخش‌هایی از سایت شود. بنابراین، به‌روزرسانی به‌موقع نه‌تنها باعث افزایش امنیت وردپرس می‌شود، بلکه باعث بهبود عملکرد و تجربه کاربری نیز خواهد شد.

پیشنهاد می‌شود این مقاله را نیز مطالعه نمایید: دلایل کاهش بازدید سایت: چرا بازدید سایتم کم شده است؟

نقش گواهی SSL در افزایش امنیت وردپرس و اعتبار سایت

گواهی SSL (Secure Sockets Layer) یک فناوری امنیتی است که ارتباطات بین مرورگر کاربران و سرور سایت را رمزگذاری می‌کند. زمانی که یک سایت دارای گواهی SSL باشد، آدرس آن با “https” آغاز می‌شود و قفل سبزرنگی در کنار آن ظاهر می‌شود که نشان‌دهنده امن بودن سایت است. این گواهی، داده‌های حساسی مانند اطلاعات ورود، رمزهای عبور و جزئیات پرداخت کاربران را از دسترسی هکرها محافظت می‌کند.

گواهی SSL چیست و چه کاربردی دارد؟ + آشنایی با ۶ انواع گواهینامه SSL

وجود گواهی SSL نه‌تنها برای حفظ امنیت کاربران ضروری است، بلکه از دید موتورهای جستجو نیز یک امتیاز مثبت به شمار می‌رود. گوگل به‌طور رسمی اعلام کرده که سایت‌های دارای SSL نسبت به سایت‌های ناامن رتبه بالاتری در نتایج جستجو کسب می‌کنند. علاوه بر این، کاربران تمایل بیشتری به اعتماد به سایت‌هایی دارند که این گواهی را دارا هستند، به‌ویژه در سایت‌های فروشگاهی یا سایت‌هایی که نیاز به ثبت اطلاعات شخصی دارند.

با توجه به اهمیت گواهی SSL، پیشنهاد می‌شود در همان ابتدای راه‌اندازی سایت وردپرسی، این گواهی را فعال کنید. بسیاری از شرکت‌های هاستینگ، گواهی SSL رایگان ارائه می‌دهند و تنظیم آن نیز بسیار ساده است. اگر به امنیت سایت وردپرسی خود و همچنین بهبود سئو و اعتماد کاربران اهمیت می‌دهید، SSL را نادیده نگیرید.

این مقاله نیز می‌تواند برای شما مفید باشد: ۱۰ راهکار عملی برای افزایش فروش سایت و سودآوری بیشتر

انتخاب هاستینگ امن؛ پایه و اساس یک سایت مطمئن

هاستینگ خوب یکی از عناصر کلیدی در افزایش امنیت وردپرس است. انتخاب یک شرکت هاستینگ معتبر و قابل‌اعتماد می‌تواند تا حد زیادی خطرات امنیتی را کاهش دهد. هاستینگ‌های حرفه‌ای از فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند فایروال‌های قدرتمند، مانیتورینگ ۲۴/۷ و پشتیبان‌گیری منظم استفاده می‌کنند تا از سایت‌های مشتریان خود محافظت کنند.

یک هاست امن، تضمین می‌کند که سرور شما در برابر حملاتی مانند DDoS (حملات محروم‌سازی از سرویس) ایمن باشد و اطلاعات شما در محیطی امن ذخیره شود. علاوه بر این، ارائه‌دهندگان هاستینگ معتبر معمولاً از نرم‌افزارهای امنیتی پیشرفته‌ای برای شناسایی و مسدود کردن تلاش‌های نفوذ استفاده می‌کنند.

هنگام انتخاب هاستینگ، به عواملی مانند شهرت شرکت، سطح پشتیبانی، قابلیت پشتیبان‌گیری خودکار و ارائه گواهی SSL توجه کنید. همچنین بررسی کنید که هاستینگ از نسخه‌های جدید PHP، MySQL و سایر نرم‌افزارهای موردنیاز وردپرس پشتیبانی کند. به یاد داشته باشید که صرفاً انتخاب ارزان‌ترین گزینه می‌تواند هزینه‌های سنگینی برای شما به همراه داشته باشد. بنابراین، اگر به پایداری و امنیت سایت وردپرسی خود اهمیت می‌دهید، یک هاستینگ باکیفیت و امن انتخاب کنید.

این مقاله را نیز مطالعه نمایید: تفاوت سرور و هاست چیست؟ چگونه میزبان سایت را انتخاب کنیم؟

تنظیم رمز عبور قوی و جلوگیری از نفوذ هکرها

رمز عبور قوی اولین و اساسی‌ترین خط دفاعی در برابر حملات سایبری است. بسیاری از هکرها از روش‌های ساده‌ای مانند حملات brute force (جستجوی همه ترکیب‌های ممکن) برای دسترسی به سایت‌های وردپرسی استفاده می‌کنند. اگر رمز عبور شما ساده یا قابل پیش‌بینی باشد، این روش به‌راحتی می‌تواند امنیت سایت شما را به خطر بیندازد.

برای ایجاد رمز عبور قوی، از ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و کاراکترهای ویژه استفاده کنید. هرگز از رمزهای رایج مانند “۱۲۳۴۵۶”، “password” یا تاریخ تولد استفاده نکنید. همچنین توصیه می‌شود رمز عبور مدیریت وردپرس خود را به‌طور دوره‌ای تغییر دهید تا احتمال نفوذ کاهش یابد.

وردپرس افزونه‌های متعددی برای جلوگیری از حملات brute force ارائه می‌دهد. این افزونه‌ها می‌توانند تعداد دفعات تلاش برای ورود به سایت را محدود کرده و در صورت تلاش مشکوک، آی‌پی مهاجم را مسدود کنند. علاوه بر این، فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای (Two-Factor Authentication) یک لایه امنیتی اضافی به سایت شما اضافه می‌کند. این روش به شما اطمینان می‌دهد که حتی در صورت لو رفتن رمز عبور، دسترسی به سایت همچنان ایمن باقی خواهد ماند.

مدیریت دسترسی کاربران و کاهش خطرات داخلی

یکی از عوامل مهمی که اغلب در امنیت سایت‌های وردپرسی نادیده گرفته می‌شود، مدیریت دسترسی کاربران است. اگر افراد زیادی به سایت شما دسترسی داشته باشند یا مجوزهای غیرضروری برای حساب‌های کاربری تعریف شده باشد، خطرات امنیتی به‌شدت افزایش می‌یابد.

در وردپرس، می‌توانید نقش‌های کاربری مختلفی مانند مدیر، ویرایشگر، نویسنده و مشارکت‌کننده تعریف کنید. هر نقش دارای سطح دسترسی خاصی است که باید با دقت تنظیم شود. به‌عنوان مثال، اگر نویسندگان فقط نیاز به انتشار محتوا دارند، نیازی نیست به تنظیمات اصلی سایت یا افزونه‌ها دسترسی داشته باشند.

علاوه بر این، حذف حساب‌های کاربری غیرضروری یا غیرفعال از سایت، به شما کمک می‌کند تا خطرات مرتبط با نفوذ داخلی را کاهش دهید. استفاده از افزونه‌هایی که تاریخچه فعالیت کاربران را ردیابی می‌کنند، می‌تواند به شناسایی رفتارهای مشکوک کمک کند.

اطمینان حاصل کنید که هر کاربری که به سایت دسترسی دارد، از رمز عبور قوی استفاده می‌کند و آموزش‌های لازم درباره اهمیت امنیت سایت را دریافت کرده است. با مدیریت صحیح دسترسی کاربران، نه‌تنها امنیت سایت وردپرسی خود را بهبود می‌دهید، بلکه خطرات داخلی را نیز به حداقل می‌رسانید.

اهمیت پشتیبان‌گیری منظم و بازگرداندن اطلاعات در مواقع اضطراری

هیچ سیستمی، حتی سایت وردپرسی شما، از حملات سایبری، خطاهای انسانی یا مشکلات سرور مصون نیست. به همین دلیل، پشتیبان‌گیری منظم از اطلاعات سایت یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توانید برای افزایش امنیت وردپرس انجام دهید. پشتیبان‌گیری به شما این امکان را می‌دهد که در صورت بروز هرگونه مشکل، سایت را به وضعیت قبلی بازگردانید و جلوی از دست رفتن اطلاعات ارزشمند را بگیرید.

اهمیت پشتیبان‌گیری منظم و بازگرداندن اطلاعات در مواقع اضطراری

توصیه می‌شود پشتیبان‌گیری به‌طور خودکار و در بازه‌های زمانی مشخص انجام شود. برای این کار می‌توانید از افزونه‌های حرفه‌ای وردپرس مانند UpdraftPlus استفاده کنید. این افزونه نه‌تنها امکان تهیه نسخه پشتیبان کامل از فایل‌ها و دیتابیس را فراهم می‌کند، بلکه به شما اجازه می‌دهد آن‌ها را در فضای ابری مانند گوگل درایو یا دراپ‌باکس ذخیره کنید.

علاوه بر پشتیبان‌گیری منظم، مطمئن شوید که فرآیند بازیابی اطلاعات نیز سریع و آسان است. داشتن یک نسخه پشتیبان بی‌فایده است اگر نتوانید در زمان نیاز آن را به درستی بازیابی کنید. به یاد داشته باشید که پشتیبان‌گیری فقط یک اقدام پیشگیرانه نیست؛ بلکه ابزاری است که می‌تواند از نابودی سایت شما جلوگیری کند و شما را در برابر بحران‌های امنیتی مقاوم نگه دارد.

چگونه با افزونه‌های امنیتی، سایت وردپرسی خود را مقاوم‌تر کنیم؟

افزونه‌های امنیتی در وردپرس نقش یک نگهبان دیجیتال را ایفا می‌کنند. این ابزارها به شما کمک می‌کنند تا نقاط ضعف سایت را شناسایی و از حملات احتمالی جلوگیری کنید. افزونه‌هایی مانند Wordfence Security و Solid Security از جمله محبوب‌ترین گزینه‌ها هستند که طیف گسترده‌ای از امکانات را ارائه می‌دهند.

این افزونه‌ها معمولاً شامل ویژگی‌هایی مانند اسکن بدافزار، مسدود کردن آی‌پی‌های مشکوک، نظارت بر تغییرات فایل‌ها و هشدارهای لحظه‌ای درباره تهدیدات امنیتی هستند. به کمک آن‌ها می‌توانید تنظیمات امنیتی سایت خود را تقویت کرده و از روش‌های پیشرفته‌ای مانند فایروال یا محدود کردن دسترسی به صفحه ورود استفاده کنید.

یکی از مزایای بزرگ افزونه‌های امنیتی این است که شما را از اقدامات پیشگیرانه مطلع می‌کنند. به عنوان مثال، اگر افزونه‌ای قدیمی باشد یا یک تهدید جدید شناسایی شود، هشدار دریافت می‌کنید و می‌توانید به سرعت واکنش نشان دهید. نصب و پیکربندی صحیح افزونه‌های امنیتی باعث می‌شود سایت وردپرسی شما در برابر اکثر حملات رایج محافظت شود و شما بتوانید با خیالی آسوده بر رشد سایت خود تمرکز کنید.

بررسی فایل‌ها و جلوگیری از آپلودهای مخرب توسط کاربران

یکی از رایج‌ترین روش‌های نفوذ به سایت‌های وردپرسی، آپلود فایل‌های مخرب توسط هکرها است. این فایل‌ها ممکن است به ظاهر بی‌خطر به نظر برسند اما در پس‌زمینه می‌توانند کدهای مخربی را اجرا کنند که به سرقت اطلاعات یا آسیب رساندن به سایت شما منجر می‌شود. برای جلوگیری از این تهدید، باید محدودیت‌هایی برای آپلود فایل‌ها اعمال کنید.

ابتدا مطمئن شوید که فقط فرمت‌های مشخص و امن (مانند تصاویر یا اسناد متنی) اجازه آپلود دارند. همچنین، بررسی کنید که حجم فایل‌های آپلودی محدود باشد تا از بارگذاری فایل‌های حجیم و مشکوک جلوگیری شود. استفاده از افزونه‌هایی مانند File Upload Types می‌تواند به شما کمک کند تا کنترل بیشتری بر فرمت‌های مجاز داشته باشید.

اسکن منظم فایل‌های آپلود شده با افزونه‌های امنیتی مانند Wordfence نیز ضروری است. این ابزارها می‌توانند فایل‌های مشکوک را شناسایی و قبل از اینکه آسیبی به سایت وارد کنند، آن‌ها را حذف کنند.

در صورت امکان، آپلود فایل‌ها را به کاربران خاصی محدود کنید. به عنوان مثال، کاربران عادی نیازی به دسترسی به قابلیت آپلود ندارند و می‌توانید این ویژگی را برای نقش‌های کاربری مانند مدیر یا ویرایشگر محدود کنید. با ترکیب این اقدامات، خطر نفوذ از طریق آپلود فایل‌های مخرب به حداقل می‌رسد و امنیت سایت وردپرسی شما افزایش خواهد یافت.

استفاده از فایروال و تنظیمات امنیتی پیشرفته برای مقابله با حملات سایبری

افزایش امنیت سایت وردپرس با فایروال

فایروال یکی از ابزارهای کلیدی در حفظ امنیت سایت وردپرسی است. این سیستم حفاظتی، ترافیک ورودی به سایت شما را رصد کرده و فعالیت‌های مشکوک یا غیرمجاز را قبل از رسیدن به سرور مسدود می‌کند. استفاده از فایروال به شما کمک می‌کند تا از حملاتی مانند DDoS، تزریق کد (SQL Injection) و دیگر تهدیدات سایبری جلوگیری کنید.

افزونه‌هایی مانند Wordfence و Solid Security گزینه‌های محبوبی هستند که فایروال قدرتمند و تنظیمات پیشرفته‌ای را برای محافظت از سایت شما ارائه می‌دهند. این افزونه‌ها می‌توانند ترافیک مخرب را شناسایی و آی‌پی‌های مهاجمان را به‌طور خودکار مسدود کنند. همچنین، با استفاده از فایروال می‌توانید دسترسی به پنل مدیریت وردپرس را به آی‌پی‌های خاص محدود کنید، که یک لایه امنیتی اضافی ایجاد می‌کند.

برای افزایش امنیت، تنظیماتی مانند غیرفعال کردن ویرایش فایل‌ها از داخل داشبورد وردپرس، تغییر مسیر پیش‌فرض صفحه ورود (wp-admin) و فعال‌سازی محدودیت تلاش‌های ورود نیز توصیه می‌شود. این اقدامات، مسیرهای متداولی که هکرها از آن‌ها برای نفوذ استفاده می‌کنند را مسدود می‌کند.

فایروال و تنظیمات پیشرفته به شما این امکان را می‌دهند که به‌طور فعال در برابر حملات سایبری از سایت خود محافظت کنید و مطمئن باشید که کاربران شما تجربه‌ای ایمن و مطمئن خواهند داشت.

اهمیت حذف قالب‌ها و افزونه‌های بلااستفاده در حفظ امنیت وردپرس

وجود قالب‌ها و افزونه‌های بلااستفاده در سایت وردپرسی شما می‌تواند به حفره‌های امنیتی تبدیل شود. حتی اگر این موارد غیرفعال باشند، همچنان روی سرور شما نصب شده‌اند و ممکن است توسط هکرها برای نفوذ مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل، حذف کامل این عناصر بلااستفاده یک اقدام حیاتی برای افزایش امنیت وردپرس است.

بسیاری از مدیران سایت، افزونه‌ها و قالب‌های مختلفی را برای آزمایش نصب می‌کنند اما پس از غیرفعال کردن، آن‌ها را حذف نمی‌کنند. این اشتباه می‌تواند به مهاجمان اجازه دهد از آسیب‌پذیری‌های موجود در نسخه‌های قدیمی این افزونه‌ها یا قالب‌ها بهره‌برداری کنند. برای جلوگیری از این مشکل، هر افزونه یا قالبی که دیگر نیازی به آن ندارید را از پنل مدیریت وردپرس به‌طور کامل حذف کنید.

علاوه بر این، اطمینان حاصل کنید که افزونه‌ها و قالب‌هایی که استفاده می‌کنید، از منابع معتبر دانلود شده باشند. استفاده از محصولات نال‌شده یا غیررسمی ریسک بالایی دارد زیرا ممکن است حاوی کدهای مخرب باشند. با تمرکز بر کیفیت و حذف عناصر غیرضروری، سایت خود را به محیطی امن‌تر و بهینه‌تر تبدیل کنید.

مدیریت نظرات کاربران و جلوگیری از اسپم در سایت

نظرات کاربران یکی از بخش‌های حیاتی هر سایت وردپرسی است که به افزایش تعامل کاربران و بهبود سئو کمک می‌کند. اما اگر مدیریت مناسبی نداشته باشد، می‌تواند به منبعی برای ارسال پیام‌های اسپم و حتی تهدیدات امنیتی تبدیل شود. کامنت‌های اسپم معمولاً شامل لینک‌های مخرب یا محتوای نامناسب هستند که می‌توانند به اعتبار سایت شما آسیب بزنند و حتی کاربران را به دام بیندازند.

برای مدیریت نظرات، ابتدا تنظیمات پیش‌فرض وردپرس را بررسی کنید. پیشنهاد می‌شود که نظرات جدید ابتدا به تأیید مدیر نیاز داشته باشند. همچنین، می‌توانید از افزونه‌های مقابله با اسپم مانند Akismet استفاده کنید. این ابزارها به‌صورت خودکار کامنت‌های اسپم را شناسایی و فیلتر می‌کنند.

برای کاهش احتمال اسپم، گزینه‌هایی مانند فعال‌سازی reCAPTCHA یا محدود کردن نظرات به کاربران ثبت‌نام‌شده نیز می‌توانند مفید باشند. همچنین، استفاده از کلمات کلیدی بلاک‌شده در تنظیمات نظرات می‌تواند از انتشار محتوای ناخواسته جلوگیری کند.

با نظارت دقیق و استفاده از ابزارهای مناسب، می‌توانید تعامل سالمی بین کاربران ایجاد کنید و سایت خود را از تهدیدات مرتبط با اسپم محافظت کنید. این اقدام نه‌تنها افزایش امنیت وردپرس را فراهم می‌کند، بلکه تجربه کاربری بهتری را نیز برای بازدیدکنندگان به دنبال دارد.

نتیجه‌گیری

در نهایت، افزایش امنیت وردپرس یک گام ضروری برای هر صاحب سایت است که نمی‌تواند نادیده گرفته شود. با اجرای راهکارهای ساده اما مؤثر مانند استفاده از رمزهای عبور قوی، به‌روزرسانی منظم وردپرس و افزونه‌ها، نصب افزونه‌های امنیتی، پشتیبان‌گیری منظم و مدیریت نظرات کاربران، می‌توان به‌طور قابل توجهی از تهدیدات سایبری جلوگیری کرد. این اقدامات نه‌تنها امنیت سایت وردپرسی شما را بهبود می‌بخشند بلکه به حفظ اعتبار و اعتماد کاربران نیز کمک می‌کنند. با رعایت این اصول، سایت شما مقاوم‌تر و آماده‌تر برای مقابله با چالش‌های امنیتی خواهد بود.


سوالات متداول

امنیت وردپرس اهمیت زیادی دارد چون این سیستم مدیریت محتوا بسیار محبوب است و هدف خوبی برای حملات سایبری می‌باشد. هکرها و مهاجمان می‌توانند از آسیب‌پذیری‌های موجود در سایت‌های وردپرسی برای نفوذ استفاده کنند. با تقویت امنیت سایت خود، می‌توانید از سرقت اطلاعات، دسترسی غیرمجاز و آسیب به شهرت سایت جلوگیری کنید.

برای ساخت رمز عبور قوی، از ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها استفاده کنید. رمز عبور باید حداقل ۱۲ کاراکتر طول داشته باشد و از کلمات رایج یا اطلاعات شخصی (مثل تاریخ تولد) پرهیز کنید. استفاده از ابزارهایی مانند Password Manager برای ذخیره و مدیریت رمزهای عبور نیز توصیه می‌شود.

بله، افزونه‌های امنیتی برای وردپرس بسیار ضروری هستند. این افزونه‌ها مانند Wordfence یا Solid Security به شما کمک می‌کنند تا سایت خود را از حملات مخرب، اسپم‌ها و سایر تهدیدات محافظت کنید. آن‌ها قابلیت‌هایی مانند اسکن بدافزار، مسدود کردن آی‌پی‌های مشکوک و نظارت بر تغییرات فایل‌ها را فراهم می‌کنند.

پشتیبان‌گیری منظم به شما این امکان را می‌دهد که در صورت بروز مشکلات یا حملات سایبری، سایت خود را به حالت قبلی بازگردانید. پشتیبان‌گیری می‌تواند از از دست رفتن داده‌ها، اطلاعات و محتوای سایت جلوگیری کند و به شما کمک کند تا به سرعت سایت را بازیابی کنید.

برای جلوگیری از اسپم در نظرات، می‌توانید گزینه تایید دستی نظرات را فعال کنید تا هر نظر قبل از انتشار بررسی شود. همچنین، استفاده از افزونه‌هایی مانند Akismet یا Anti-Spam Bee به شما کمک می‌کند تا کامنت‌های اسپم را شناسایی و مسدود کنید. فعال‌سازی reCAPTCHA در فرم‌های نظر دادن نیز از ارسال اسپم جلوگیری می‌کند.

ارسال دیدگاه